Коронавирус дар хитой видео бесплатно
Плеер автоматически запустится (при технической возможности), если находится в поле видимости на странице
Размер плеера будет автоматически подстроен под размеры блока на странице. Соотношение сторон — 16×9
Плеер будет проигрывать видео в плейлисте после проигрывания выбранного видео
Документальный фильм рассказывает о хронологии развития эпидемии нового коронавируса, начавшейся в декабре 2019 года в Китае.
Мы покажем включения из Китая, где сейчас, в период эпидемии, оказались наши сограждане. Они расскажут, что происходит в их городе, какие принимаются меры, с каким проблемами они столкнулись. Наши невольные корреспонденты в центре карантина опишут, какие меры профилактики, кроме общеизвестных, сегодня используют китайцы. Например, что лифт в жилых домах в период эпидемии вызывают при помощи зубочистки, а специальное приложение на телефоне показывает, на каком расстоянии находится заболевший человек, предлагая наиболее безопасный маршрут передвижения.
Мы выясним, есть ли эффективная профилактика от заражения коронавирусом, почему маски не защищают, и какие способы заразиться, кроме прямого контакта с заболевшим, наиболее вероятны. Что такое современные вакцины от вирусов, как их производят, и почему вакцина от коронавируса – это дело не сегодняшнего дня. И почему, при всей заразности вируса, массовая вакцинация, скорее всего, не понадобится?
С помощью компьютерной графики мы покажем, как мутирует вирус, и что происходит внутри организма в момент заражения. Почему определение симптомов – непростая задача даже для опытных врачей, и какое решение в этом непростом вопросе нашли сегодня российские ученые?
Есть ли лекарство, способное вылечить заболевания, вызванные коронавирусом, и может ли наш иммунитет самостоятельно справиться с болезнью? Чем опасен прием иммуностимулирующих препаратов, и может ли наш иммунитет справиться с патогенным вирусом самостоятельно?
Мы отвечаем на первоочередные вопросы людей, которые сегодня массово появляются в сети не только в Китае, но и по всему миру: помогает ли чеснок от заражения, могут ли переносчиком гриппа быть бананы, и можно ли в качестве профилактики принимать изрядное количество спиртного?
Наш фильм – это объединенный взгляд на ситуацию в Китае глазами простых жителей Китая и ученых, поиск решения и способов защиты от коварного вируса. Чтобы найти его, мы узнаем все о мире вирусов и их способностях, которые сегодня не перестают удивлять научный мир.
Почему вирусы бессмертны? Какие из них не заражают человека, а наоборот – являются его защитником и от чего? Эту информацию с пояснениями авторитетных экспертов в области эпидемиологии и вирусологии, визуализированную компьютерной графикой, вы увидите в нашем фильме.
В фильме участвуют:
Геннадий ОНИЩЕНКО – д.м.н., профессор, врач-эпидемиолог, депутат Государственной Думы
Андрей АЛЕШКИН– д.б.н., руководитель лаборатории клинической микробиологии и биотехнологии бактериофага ФБУН МНИИЭМ им. Габричевского
Александр ГОРЕЛОВ– д.м.н. профессор, заместитель директора по научной работе Центрального института эпидемиологии Роспотребнадзора
Павел ВОРОБЬЕВ– д.м.н., профессор, член президиума Российского общества терапевтов, заведующий отделом стандартизации в здравоохранении ММА им. И.М. Сеченова
Дарья ДАНИЛЕНКО– к.б.н., руководитель отдела этиологии и эпидемиологии НИИ Гриппа им. А.А.Смородинцева, советник ВОЗ
Елена КАРЕВА– д.м.н., профессор кафедры фармакологии МГМУ им. И.М. Сеченова
Антон КАТЛИНСКИЙ– д.б.н., профессор кафедры общей фармацевтической и биомедицинской технологии фармацевтического факультета Московской медицинской академии им. И. М. Сеченова
Андрей ЛЕТАРОВ– д.б.н., зав. лабораторией вирусов микроорганизмов Института микробиологии им. С.Н. Виноградского Федерального исследовательского центра биотехнологии РАН
Николай ЛЬВОВ– д.м.н., профессор кафедры инфекционных болезней, Военно-медицинской академии им. С.М. Кирова (Санкт-Петербург)
Елизавета СМОРОДИНЦЕВА– к.м.н., ведущий научный сотрудник Лаборатории изучения факторов риска при гриппе и ОРВИ, НИИ Гриппа им. А.А.Смородинцева
Юлия Перкуль, Сергей Латышев, Андрей Цвинтарный, Олег Вольнов
Назаре ба бозёфтҳои охирини олимон дар бораи вируси нав
Воҳимаи паҳншавии коронавирус ҳар рӯз бештар мешавад. Одамоне, ки дар гӯшаҳои гуногуни олам зиндагӣ мекунанд, аз наздик шудани вируси нав ҳушдор медиҳанд.
Тибқи иттилои Созмони Ҷаҳонии Беҳдошт, аз аввали моҳи январ то 28-уми феврал беш аз 83 000 нафар ба коронавирус гирифтор шуда, наздик ба 3000 нафар ба ҳалокат расидаанд.
Нигарониҳо дар Тоҷикистон ҳам садо медиҳанд. Мақомот парвозҳоро ба Чину Эрон муваққатан қатъ карда, масъалаи парвозҳо ба Кобулро баррасӣ доранд. Бо ишора ба сабт шудани як ҳолати гирифторӣ ба вирус дар Афғонистон ва афзоиши шумораи ҳодисаҳои тасдиқшудаи сироят ва фавти мардум аз ин беморӣ дар Эрон.
Дар Узбекистон Маркази мубориза ба зидди коронавирус фаъолият мекунад. Чанд рӯз пеш бо сабаби сар задани коронавирус дар Афғонистон ин Марказ дар ҷаласаи худ пешниҳод кард, ки сарҳад бо Афғонистон муваққатан баста шавад. Вале дар вебсайти Вазорати тандурустии Узбекистон то ҳол маълумот дар бораи он ҷаласаи Маркази мубориза бо коронавирус ва таклифи баста шудани сарҳад нашр нашудааст.
Дар Тоҷикистон, аз ҷамъи 1148 нафаре, ки аз Чин ба кишвар омадаанд ва аз хатари коронавирус ба карантин гирифта шудаанд, беш аз 880 нафарашон (то рӯзи 26-уми феврал) аллакай рухсат шудаанд. Тибқи гузоришҳо, дар байни одамони дар карантинбуда нишонаҳои сирояти коронавирус пайдо нашудаанд.
Оғози паҳншавии коронавирус
Аз моҳи декабри соли 2019, дар Вуҳан як бемории шадиди роҳи нафас, ки тавассути вируси номаълум ба вуҷуд омадааст, зуд ва бо суръати зиёд ба тамоми Чин (Хитой) паҳн шуд. Овозаи ин беморӣ бо суръати зудтаре аз худи беморӣ паҳн мешаванд ва мардумро ба воҳима меоварад. Матбуот ба он таваҷҷуҳи бесобиқа нишон медиҳад.
Рӯзи 23-юми январ раиси Кумитаи ҳолатҳои фавқулодаи Созмони Ҷаҳонии Беҳдошт (СҶБ) эълом дошт, ки пандемия номидани паҳншавии коронавирус ҳанӯз зуд аст, аммо аллакай пас аз ҳафтае, 30-юми январ, СҶБ эълон кард, ки хуруҷи коронавирус як ҳолати фавқулодаи хатар ба сиҳатии ҷомеаи ҷаҳонӣ мебошад.
Созмони Ҷаҳонии Беҳдошт вируси навро "COVID-19" ном дод ва аз олимон ва мутахассисон даъват кард, то давои ин вируси марговарро ҳарчи зудтар пайдо кунанд.
Вируси нав аз одам ба одам мегузарад ва суръати паҳншавии он назар ба зукоми оддии мавсимӣ тезтар аст.
Коронавирус барои бизнес ва саноат мушкилоти зиёдеро ба бор овард. Бозорҳои саҳомӣ пас аз паҳн шудани вируси нав ба берун аз Чин хеле коҳиш ёфтаанд.
Одамон аз мулоқот, сафари корӣ ва тафреҳӣ худдорӣ мекунанд. Бо мақсади пешгирии паҳншавии вируси нав, сиёсатмадорон ҳолатҳои фавқулода эълон намуда, ҳалли дигар масъалаҳои мубрамро ба қафо гузоштаанд. Мақомоти кишварҳо чорабиниҳои оммавӣ ва маҷлисҳоро бозмедоранд, донишгоҳҳо ва семинарҳо, мактабҳо ва кӯдакистонҳо, осорхонаҳо, тарабхонаҳо, корхонаҳо ва муассисаҳои давлатӣ баста мешаванд.
Роҳбандон ва давраи хоби вирус
Сарҳади кишварҳо баста мешаванд, шаҳрҳои хурду бузург дар муҳосира мемонанд. На танҳо дар Хитой, балки дар кишварҳои дигари ҷаҳон дарвозаи баъзе шаҳрҳо, ки дар он ҷо авҷи коронавирус ба амал омадааст, пурра баста шудаанд. Рӯзи якшанбе (23-юми феврал) дар Итолиё пас аз тасдиқи он ки ба 133 нафар вируси COVID-19 сироят кардааст ва ҳашт нафари онҳо, ки синнашон аз 77 боло буд, аз ин беморӣ фавтиданд, 10 шаҳр бо аҳолии тақрибан 50,000 нафар пурра баста шуданд.
Созмони Ҷаҳонии Беҳдошт ва сиёсатмадорон дар сатҳи болотарин вохӯриҳо баргузор мекунанд ва даъват мекунанд, ки барои боздошти паҳншавии вируси хатарнок "иқдоми бесобиқа" гузошта шаванд. Масалан, мақомоти Исроил дастурҳоро "барои исроилиёне, ки ба ватан бармегарданд" таҳия кардаанд ва сиёсатмадорон талаб мекунанд, "ин дастурҳо қатъан риоя карда шаванд."
Тибқи як таҳқиқоти Чжонг Наншан – роҳбари гурӯҳи коршиносон, ки аз ҷониби ҳукумати Чин таъин шудааст ва назорати хуруҷи коронавирусро ба ӯҳда дорад, давраи миёнаи исоби (инкубатсияи) коронавирус танҳо се рӯз аст. Натиҷаҳои таҳқиқоти охирини нашршуда нишон доданд, ки танҳо дар баъзе ҳолатҳо давраи исоб барои коронавируси нав метавонад то ба 24 рӯз бирасад. Аз ин рӯ, дароз кардани мӯҳлати инҳисор (карантин) барои шахсони гумонбар ба ин беморӣ лозим нест.
Натиҷаҳои ба дастовардаи олимон барои роҳнамоии амалияи барқарор кардани мӯҳлати инҳисор барои қатъи иртиботи наздик бо беморони сироятшудаи коронавируси COVID-19 истифода мешаванд.
Вақте кас вирус мегирад
Олимон даъво доранд, ки COVID-19 ба истилоҳ, ҷияни коронавирусҳои қаблии SARS ва MERS мебошад, ки ҳамаашон аз зоти коронавирусҳои зоонотикӣ ҳастанд, яъне онҳое, ки аз ҳайвонот ба одам гузаштаанд.
Оид ба он ки COVID-19 чӣ гуна дар тани инсон амал мекунад ва ба он зарар меорад, олимон то ҳол ҷавоби дақиқ надодаанд. Ягона чизи то ҳол маълум он аст, ки коронавируси COVID-19 ба монанди коронавирусҳои SARS ва MERS шадидан зарарнок аст. Ба монанди дигар бемориҳои роҳи нафас COVID-19 дар бадани инсон "тӯфон" ва "оташ" барпо мекунад ва он на танҳо ба шуш, балки ба ҷигар, гурдаҳо, испурч ва узвҳои дигари ҳаётии бадан таъсир мерасонад.
Беморон метавонанд табларза ва сулфа дошта бошанд, ки баъдан варами шуш ё бадтар аз онро ба бор меоваранд.
Анна Сук-Фонг Лок, муовини декани маркази таҳқиқоти бемориҳои Мактаби Пизишкии Донишгоҳи Мичиган ва собиқ президенти Созмони Амрико оид ба омӯзиши бемориҳои ҷигар шарҳ медиҳад, ки ба монанди зукоми муқаррарӣ, ҳама коронавирусҳо (ҳам SARS ва MERS ва ҳам COVID-19) бемориҳои роҳи нафас мебошанд ва маркази ҳамлаи онҳо шуши инсон аст. Одатан онҳо ҳангоми сулфа ё атсазании шахсе паҳн мешаванд. Дар чунин ҳолат қатрачаҳои сулфа ва ё атсаи ин шахс дар ҳаво паҳн мешавад ва метавонад вирусро ба ҳар одами бо ин шахс дар тамоси наздик буда, бирасонад.
Се марҳилаи марговар
Аммо дар ҳақиқат вақте ки ин коронавируси нав ба инсон сироят мекунад, ба узви бадани инсон чӣ мегузарад?
Ба гуфти олимон, беморӣ одатан дар се марҳила ба шуш таъсир мерасонад:
- нусхабардории вирус
- фаъолияти аз ҳад зиёди низоми масуният (низоми иммун)
- вайрон шудани шуш
На ҳама беморон аз ин се марҳила мегузаранд. Дар асл, танҳо 25 дарсади беморони ба вируси роҳҳои нафас сироятшуда аз норасоии шадиди кори шуш азият мекашанд. Монанд ба ин, тибқи маълумоти пешакӣ, 82 фоизи ҳолатҳои сироят ба вируси COVID-19 нишонаҳои сабуки бемориро ба бор меоваранд, ҳолатҳои боқимонда ҷиддӣ ё хатарнок мебошанд.
Дар рӯзҳои аввали сироят коронавируси нав ба ҳуҷайраҳои шуши одам зуд ворид мешавад. Ин ҳуҷайраҳои шуш дар ду намуд пайдо ҳастанд: онҳое, ки луоб ба вуҷуд меоранд ва онҳое, ки дорои пашми ба мӯй мубаддалгардида мебошанд, ки ин пашмакҳо мижача ном гирифтаанд. Луоб бофтаи шушро аз микроорганизмҳои зарарнок муҳофизат мекунад ва шуши моро намемонад хушк шавад. Ҳуҷайраҳои мижачаҳо бошад дар атрофи луоб давр мезананд ва тамоми кӯшишҳоро ба харҷ медиҳанд, то луобро аз хошоке ба монанди гард ё вирус ва дигар ғализиҳо тоза нигоҳ доранд.
Мэттю Фриман, як профессори Мактаби тиббии Донишгоҳи Мэриленд, ки коронавирусҳои зарароварро меомӯзад, шарҳ медиҳад, ки "коронавируси SARS куштани ҳуҷайраҳои мижачаҳоро дӯст медошт ва ба ин восита роҳҳои нафаскашии беморро бо хошок ва моеъ пур мекард. Фриман бар он аст, ки коронавируси нав ҳам худи ҳамин гуна амалро ба бор меоварад". Мэттю Фриман барои он ба ин хулоса мерасад, ки таҳқиқоти пешакии вируси COVID-19 нишон доданд, беморони зиёде ба варами ҳарду шуш гирифтор мешаванд ва нишонаҳои монанди тангии нафаскаширо доранд.
Маҳз аз ҳамин вақт марҳилаи дувуми таъсири зарарноки вируси COVID-19 шуруъ мешавад, ки дар ин марҳила низоми масунияти бадани мо кори худро оғоз мекунад. Ҳангоми ҳузури ҳамлаи вирусӣ узвҳои дохилии бадани мо барои мубориза бо ин беморӣ фаъол мешаванд ва шушро бо ҳуҷайраҳои масуниятӣ (иммунӣ) пур мекунанд, то вайроншавии шушро пешгирӣ, барканор ва бофтаи шушро барқарор кунанд.
Бо фаъолияти дурусти низоми масуният, ин раванди илтиҳоб ба таври қатъӣ танзим карда мешавад ва кори он танҳо бо минтақаҳои сироятшуда маҳдуд мешавад. Аммо вақте низоми масунияти мо вайрон мешавад, ин ҳуҷайраҳои масуниятӣ дар роҳи худ ҳама чизро, аз ҷумла бофтаҳои солими узвҳои бадани моро мекушанд. Шушҳои мо боз ҳам чиркинтар мешаванд ва варами онҳо шадидтар мешавад.
"Ҳамин тавр, аз аксуламали низоми масуният (ҳангоми сирояти коронавирус), мо зарари бештар мебинем, на камтар", -- мегӯяд профессор Мэттю Фриман.
Дар марҳилаи саввум зарари коронавирус ба шуш торафт меафзояд, ки метавонад ба камбуд ё истоди кори шуш оварда расонад. Дар ин ҳолат, ҳатто агар он ҳолат марговар ҳам набошад ва баъзе беморон зинда монанд, ба шуш осеби сахт мерасад. Мисли вируси SARS, коронавируси нав дар шуши зарардида сӯрохиҳоро ба вуҷуд меорад, ки онҳо "намуди сӯрохиҳои асали мумдор"-ро доранд. Олимон чунин меҳисобанд, ки ин сӯрохиҳои "мисли асали мумдор" эҳтимол аз ҷониби аксуламали аз ҳад зиёди низоми масуниятии мо ба вуҷуд меоянд, ки натиҷаи он аксуламал бояд ҷароҳатҳое бошанд, то шушро аз вирус ҳифз намоянд ва мустаҳкам нигоҳ доранд.
Дар ҳолати вориди чунин тағйирот ба шуш, ба шуши беморон аксар вақт вентиляторҳо мегузоранд, то нафаскашии онҳоро осонтар гардад.
Дар баробари он, чунин варами шуш ба мембранаҳои байни халтаҳои нафас ва рагҳои хунгузар таъсир мерасонад ва онҳоро шаффофтар мегардонанд. Ин ҳол боиси бо моеъ пур шудани шуш мегардад, ки ба қобилияти он ба пур кардани хун бо оксиген таъсири бад мерасонад. "Дар ҳолатҳои вазнин аксар вақт шумо шуши худро бо моеъ пур мекунед ва бинобар ин нафас гирифта наметавонед," -- хулоса мебарорад профессор Мэттю Фриман ва меафзояд, "ҳамин тавр одамон мемиранд."
Рахна дар узвҳои дигари бадан
Вақте ки коронавирус ба бадани мо дохил мешавад, он дар тарафи берунии ҳуҷайраҳои инсон ҳуҷайраҳоеро меҷӯяд, ки дарвозаҳои дӯстдоштаашро доранд: яъне - сафедаҳоеро, ки ретсепторҳо ном доранд. Агар вирус дар ҳуҷайра ретсепторҳои мувофиқро пайдо кунад, вай метавонад ба он ҳамла кунад.
Ба гуфтаи Анна Сук-Фонг Лок (муовини декан оид ба тадқиқоти бемориҳо дар Мактаби Пизишкии Донишгоҳи Мичиган ва президенти собиқи Созмони Амрико оид ба омӯзиши бемориҳои ҷигар), баъзе вирусҳо "ҳангоми интихоби дарҳои ворид шуданашон хосияти хурдагирӣ доранд, аммо дигарон каме бадахлоқтар ҳастанд ва метавонанд ба осонӣ ба ҳамаи намудҳои ҳуҷайраҳо ворид шаванд."
Аммо, ин аслан нишонаи он нест, ки худи вирус дар тамоми бадан паҳн мешавад, – мегӯяд Ангела Расмуссен, муҳаққиқи вирус ва пажӯҳишгари Мактаби тандурустии ҷамъиятии Колумбия.
Тибқи назари муҳаққиқи ахирӣ, ин ҳолат метавонад як тундбоди оддии ситокинҳо бошад, яъне сафедаҳое, ки низоми масуният онҳоро ҳамчун нишонҳои амали худ истифода мекунад. Ситокинҳо ҳуҷайраҳои масуниятиро ба макони сироят ҷалб мекунанд. Сипас ҳуҷайраҳои иммунӣ бофтаи зарардидаи баданро мекушанд, то қисмҳои дигари аъзои баданро эмин нигах доранд. Мо ба низоми масуниятии худ такя карда, дар муқобили таҳдидҳо ором монданро интихоб мекунем. "Аммо дар вақти сирояти беназорати коронавирус, низоми масуният цитокинҳоро бидуни ҳеҷгуна танзим ба шуш ворид мекунад" - шарҳ медиҳад Ангела Расмуссен.
Ҳамин тариқ, таъсири сирояти коронавирус берун аз шуш паҳн мешавад. Тӯфони ситокинӣ илтиҳобро ба вуҷуд меорад, ки рагҳои хунгузарро дар шуш суст намуда, маҷбур мекунад, ки моеъ ба халтаҳои шуш ворид шавад." Дар асл, рагҳои хунгузаратон худашон хун мерезанд", – мегӯяд Ангела Расмуссен. "Тӯфон ба низоми гардиши хуни шумо ворид мешавад ва барои якчанд узвҳои низомиатон мушкилот эҷод мекунад ва аз ин ҳол дигар ҳама чиз метавонад ҳоли бадтареро пайдо кунад."
Олимон то ҳоло дақиқ намедонанд, ки чаро баъзе беморон дар ҳолати сирояти коронавирус мушкилии бемориҳои берун аз шушро аз сар мегузаронанд, аммо сабаби он метавонад ба бемориҳои аслӣ, ба монанди бемории қалб ё диабет вобаста бошад.
Ҳомила ва коронавирус?
Дар маҷаллаҳои тиббӣ аллакай дар бораи таҳқиқоти сар задани вируси нави COVID-19 мақолаҳои зиёде чоп шудаанд. Аммо, ба гуфтаи Ангела Расмуссен, дар асл "фаҳмидани ҳамаи ин маълумот, фаҳмидани он ки кадоме аз ин маълумот воқеият асту кадомаш "обфурӯшист", мушкил аст".
Масалан, ҳафтаи гузашта духтурони беморхонаи Вуҳан хабар доданд, ки ду кӯдак дар бораи сирояти коронавирус натиҷаи мусбат нишон доданд ва яке аз онҳо пас аз 30 соати таваллуд шуданаш. Табиист, ки сарлавҳаи ин мақолаи нигаронкунанда зуд дар шабакаҳои хабарии зиёде паҳн гашт, зеро суоле ба миён овардааст, ки оё занони ҳомила метавонанд кӯдакони таваллуднашударо дар батни худ сироят кунанд ва ё ки ин беморӣ мумкин аст ҳангоми таваллуд ва ё тавассути шири сина сар зада бошад?
Қаблан, бо вуҷуди он ки занони ҳомила ба коронавирусҳои SARS ё MERS сироят ёфта буданд, ягон холати гузаштани ин вирусҳо аз модар ба кӯдак сабт нашуда буд. Ангела Расмуссен мегӯяд: "Ғайр аз он, дигар роҳҳое ҳастанд, ки кӯдаки навзод метавонад коронавирусро пайдо кунад. Масалан, дар ҳолати фавқулода ҳангоми таваллуд дар беморхонаи пур аз беморони сироятшуда."
Дар асл, натиҷаи як пажӯҳиши нав, ки рӯзи панҷшанбеи гузашта дар Лансет нашр шудааст, далелҳои пешакӣ меоварад, ки коронавирус аз модар ба кӯдак интиқол дода намешавад. Дар гузориши худ муҳаққиқон навиштаанд, онҳо нӯҳ занро дар Вуҳан мушоҳида кардаанд, ки мубталои вируси COVID-19 буданд. Баъзе занон бо душвориҳо дучор мешуданд, аммо ҳама ҳолатҳо боис ба таваллуди зинда ва бе далелҳои интиқоли вируси нав буданд. Гарчанде ки ин таҳқиқот имкони интиқоли вирусро дар давраи ҳомила будан пурра истисно намекунад, аммо зарурати эҳтиётнигорӣ дар мубоҳисаҳо дар бораи ин беморӣ таъкид карда мешавад.
Ангела Расмуссен мегӯяд, "пеш аз он ки шумо дар бораи воқеият будани рӯйдоде сухан мегӯед, бояд дар даст далелҳои қатъӣ дошта бошед ва ҳатман пеш аз ворид кардани тағйирот ба усули табобат ё аз нуқтаи назари дахолат ба сиёсати давлатӣ далелҳои қатъӣ бояд вуҷуд дошта бошанд".
Чӣ бояд кард?
Созмони Ҷаҳонии Беҳдошт барои пешгирии сироят ба коронавируси нав тавсияҳое омода кардааст.
Бо мақсади муҳофизат кардани худ ва дигарон аз сирояти вирус, Созмони Ҷаҳонии Беҳдошт риояи оддитарин қоидаҳои беҳдоштро тавсия медиҳад. Бояд зуд–зуд дастҳои чиркиншударо бо собун ва зери оби равон шуст, махсусан пас аз атса задан ё сулфидан ва ҳамчунон ҳангоми нигоҳубини беморон, ҳангоми тайёр кардани хӯрок, пас аз рафтан ба ҳоҷатхона, пас аз олудан ба чирк ё партовҳо, пас аз тамос бо ҳайвонот ё партовҳои онҳо. Ҳангоми сулфидан ва атса задан даҳон ва биниро бо рӯймолча мепӯшонанд. Инчунин шумо аксар вақт бояд дастҳо ва рӯятонро бо моеи дорои спирт ё дигар воситаи антисептикӣ тоза кунед. Ин ва дигар чораҳои муҳофизат аз коронавирусро тавассути пахш кардани ин линк пайдо кардан мумкин аст.
Духтурон, инчунин, тавсия медиҳанд, ки ба ҷойҳои ҷамъиятӣ наравем ва алоқаи ҷисмониро бо одамоне, ки нишонаҳои зуком доранд, қатъ кунем. Эҳтиёт бояд шуд, то ба чашм, бинӣ, даҳон ва рӯямон даст назанем, зеро вирус худ ба худ аз сатҳи рӯй ба роҳи нафаси мо дохил намешавад. Вай ба миёнарав, яъне дастҳоямон ниёз дорад ва аз ин рӯ, бояд кушиш ба харҷ дод, то бо дастони худ ашъёи атрофро камтар даст расонем.
Тибқи баъзе гузоришҳо, паҳншавии коронавирус коҳиш ёфтааст, аммо шод шудан ҳанӯз хеле зуд аст. Духтурон маслиҳат медиҳанд, ки ба воҳима наафтем, вале боз ҳам тамоми чораҳои эҳтиётиро биандешему ба кор андозем. Саломат бошем!
Булар ташқи линклар ва янги даричада очилади
Бу линкни кўчириб олинг
Булар ташқи линклар ва янги даричада очилади
Улашиш даричасини ёпинг
Коронавирус: Сўнгги хабарлар яна нохуш - вирус сабаб, АҚШ Мудофаа вазири Ўзбекистонга келмайдиган бўлди. Коронавирусдан қўрққан ўнлаб мусулмон Эронда қалбаки ароқ ичиб ўлди. Британияда Соғлиқни сақлаш вазирининг ўзи коронавирусни юқтирди. Трамп эса, соғломлигини айтмоқда. Дунёда нималар бўлмоқда?:
АҚШ Мудофаа вазирининг минтақага сафари март ойининг учинчи ҳафтасига режаланган.
Марк Эспернинг Ҳиндистон, Покистон ва Ўзбекистонга келиши кутилганди.
Аммо вазирлик матбуот воизи сешанба куни кутилмаган баёнот билан чиққан.
Эҳтиёт чораси сифатида вазирнинг сафари ортга сурилишини маълум қилган.
Воиз бунинг сабабини коронавирус билан боғлаган.
Маълум бўлишича, вазир Вашингтонда қолмоқчи.
Коронавирусга қарши курашда вазирлигига ёрдам бермоқчи.
Унинг минтақага энди аниқ қачон келиши маълум эмас.
АҚШ Мудофаа вазирлиги воизи бўлажак ташрифнинг санасини очиқламаган.
Бор-йўғи ўтган ой бошида АҚШ Давлат котиби Ўзбекистонга келган.
Ўзбекистон Ташқи ишлар вазири, Президент Шавкат Мирзиёев билан музокаралар олиб борган.
Худди шу сафар манзарасида Трамп маъмуриятининг Марказий Осиёга оид янги стратегияси ҳам эълон қилинган.
Ўзбекистон ва коронавирус
Ана шу ташрифидан қисқа вақт ўтмай, Майк Помпео Ўзбекистон илова Марказий Осиё давлатларининг коронавирус хавфига бас келишга қанчалик қодир эканликларини ҳам савол остига олган.
Хитой ва коронавирусдан зиён чеккан давлатларга 100 миллион долларгача кўмак беришга ҳозир туришларини баён қилганди.
Агар, расмий маълумотларга ишонилса, ҳозирча Ўзбекистонга коронавирус кириб бормаган.
Аксарияти коронавирус манбаси бўлган Хитойга бевосита чегарадош қолган Марказий Осиё давлатларида ҳам вирус қайд этилмаган.
Орада бунга оид хабарлар масъуллар томонидан расман ва ошкора рад этилган.
Ҳозир четда бўлган ўзбекистонликлар сони миллионлаб, аммо ҳалича улар орасида ҳам коронавирус аниқланганига оид бирор бир расмий хабар олинмаган.
Ўзбекистон Соғлиқни сақлаш вазирлиги кеча, сешанба куни коронавирус масаласида бу яқин йилларда кўрилмаган энг йирик матбуот анжуманларидан бирини берган.
Айни шу матбуот анжумани чоғида ҳам, вазир "касалликни беркитаётганлари йўқлиги, бунинг иложи ҳам йўқ"лигини айтган.
"Агар, касаллик қайд этиладиган бўлса, дори воситаларининг захираси ҳам, профилактика бўйича имкониятлари ҳам етрли экани"ни баён қилган.
Эронда коронавирус ёшларни ҳам ўлдирмоқда:
Охири Youtube пост муаллиф BBC Uzbek
Коронавирус дунё бўйлаб тўхтамаяпти
Америка Қўшма Штатларида бугунга келиб коронавирус юқтирганлар сони минг кишидан ортган. 29 киши ўлган.
Масъуллар аҳолини коронавирус таҳдидини жиддий олишга чақиришган.
Маълум бўлишича, АҚШ Президенти Дональд Трамп ҳам ўтган ой коронавирусга чалинган инсон билан битта анжуманда иштирок этган.
Аммо, шундай бўлса ҳам, ўзини коронавирусга текширтиришни лозим, деб топмаган.
Худди шундай инсон билан мулоқотда бўлган Республикачи беш сенатор эса, ўзларини бошқалардан иҳоталашга қарор қилишган.
Уларнинг орасида АҚШ Президенти аппаратининг яқинда тайинланган раҳбари ҳам бор.
Европада эса, энг ёмон аҳвол ҳали-ҳануз Италияда қайд этилиб турибди.
Италияда коронавирусдан ўлим ҳолати кеча, сешанба куни 631 кишига чиққан.
Масъуллар мамлакатни бутунлай ёпиб қўйишган. Бунақаси бўлмаган.
Италияда вирусга чалинганлар сони бугунга келиб 10 минг кишидан ортган.
Сешанба куни Франция Президенти ҳам жиддий огоҳлик билан чиққан.
Европада коронавирус тарқалиш ҳолатини фавқулодда чоралар талаб қилувчи фавқулодда инқирозга қиёс берган.
Мамлакатида вирус хуруж қилиш арафасида турганини айтган.
Франция Италия билан бирга коронавирусдан энг кўп зиён чеккан иккита Европа давлатидан биттаси бўлиб турибди.
Худди шу куни Британияда Соғлиқни сақлаш вазирининг ўзи коронавирусни юқтиргани ҳам маълум бўлган.
Буюк Британияда вирусни юқтирганлар сони 373 кишига етган. Қурбонлар сони 6 нафарга чиққан.
Худди шу манзарада Туркия, Боливия, Жамайка ва Конго Демократик республикасида илк коронавирус ҳолати қайд этилган.
Аллақачон уч киши вирусни юқтирган Молдовада барча мактаблар ёпилган.
Дунё бўйлаб коронавирусга чалинганлар сони бугунга келиб 119000 кишига етган.
Вирусдан жаъми 4296 киши ўлган. 55 фоиздан ортиқ ҳолатда одамлар тузалиб кетган.
Эроннинг Аҳвазида эса, миш-мишларга ишонган камида 36 киши қалбаки ароқдан заҳарланиб ўлган.
Улар шу йўл билан ўзларини коронавирусдан ҳимоя қилмоқчи бўлишган.
Яна қалбаки ароқдан заҳарланган уч юзга яқин киши касалхонага ётқизилган.
Хабарларга кўра, етти киши қалбаки ароқ сотишда гумонланиб, қўлга ҳам олинган.
"Умра визалари" бериш ва коронавирус тарқалган давлатлардан сайёҳлар келишини вақтинчалик чеклаган Саудия Арабистони яна бир кескин чорага қўл урган.
Саломатлиги ва сафарига оид янглиш маълумот берганлар $133 000 АҚШ доллари миқдорида жаримага тортилишларини маълум қилган.
Бироқ энди коронавирус инфекцияси Хитойдан ташқарида авж олмоқда. Европа мамлакатларида касалланганлар сони ортиб бормоқда, Яқин Шарқда эса COVID-19 билан курашишга ҳарбийлар жалб қилинди.
Хитой Соғлиқни сақлаш миллий комиссиясининг хабар беришича, мамлакатда янги турдаги COVID-19 коронавируси билан касалланган беморларнинг қарийб 50 минг нафари даволанишга муваффақ бўлган. Маълумотларга кўра, ўтган бир сутка давомида мамлакатда вирус оқибатида вафот этиш бўйича 38 ҳолат қайд этилиб, 119 киши касалликка чалинган. Шу билан бирга 2652 нафар беморга шифохонадан жавоб берилган. Хитой ҳудудида коронавирус билан касалланганларнинг умумий сони 80 270 кишига етди. Вафот этганлар сони 2981 кишини ташкил этмоқда.
Ҳимоя костюмларини кийиб олган ҳарбийлар Сеулдаги дўконлар жойлашган кўчани дезинфекция қилмоқда.
Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг маълумотларига кўра, дунё бўйлаб коронавирус билан касалланганлар сони 90 870 кишига етган бўлиб, 3110 киши вирус оқибатида вафот этган. Жанубий Кореяда 516 та янги ҳолат қайд этилиб, 5328 кишида коронавирус аниқланган бўлса, вафот этганлар сони 32 кишини ташкил этмоқда. Италияда ушбу кўрсаткич тегишли равишда 2502 ва 79 нафарга тенг. Эронда эса 2,9 минг кишида вирус аниқланган бўлиб, 92 киши вафот этган. 552 киши даволанишга муваффақ бўлган. Diamond Princess саёҳат кемасини қўшиб ҳисоблаганда Японияда 1000 кишида коронавирус аниқланган, вафот этганлар сони 12 кишига етган.
Ўзбекистонда коронавирус тарқалган 14 давлатдан келган фуқароларни карантинга олиш ҳақида қарор қабул қилинди. Карантинни бузганлар жавобгарликка тортилади. Қарорга кўра, Хитой, Жанубий Корея, Эрон, Италия, Афғонистон, Япониядан тўғридан-тўғри ёки бошқа давлатлар орқали, бир вақтда уюшган ҳолда кириб келган фуқаролар 14 суткага карантинга олинади.
Фото: Uzbekistan Airways
2020 йил охирида Ўзбекистон иқтисодиёти коронавирус тарқалганлиги туфайли Хитой ва бошқа мамлакатлар билан манфаатли савдо муносабатларида 960 миллион доллардан кўпроқ зарар кўриши мумкин.
Фото: The New York Times
Маълум қилинишича, Ўзбекистон бюджети бир нечта жиҳат бўйича зарар кўради. Импортга қўшилган солиқ тушумлари кутилган 2,9 фоизни ташкил қилмай, аксинча, 1,5 фоизгача тушиши, давлат божлари 0,4 дан 0,2 фоизгача, акциз солиғи эса ЯИМга нисбатан ҳисоблаганда 0,1 дан 0,05 фоизгача тушиб кетиши мумкин. 2019 йилда республикадаги ЯИМ 58,3 миллиард доллар бўлганини инобатга олиб, 2020 йилдаги зарар миқдори 960 миллион доллар (ЯИМнинг 1,65 фоизи) атрофида бўлиши тахмин қилинган.
Январь ойида ижтимоий тармоқларда банан меваларининг Ўзбекистонга Хитойдан олиб кирилиши ва уларда коронавирус инфекцияси борлиги ҳақида хабарлар тарқалганди. Миш-мишлар таъсирида мамлакатда банан нархи арзонлашган. Давлат Статистика қўмитаси маълумотларига кўра, февраль ойида бананлар 5,5 фоизга арзонлашган.
Ўзбекистон коронавирусга қарши курашиш учун Хитойга гуманитар ёрдамнинг иккинчи партиясини юборди. Унда энг зарурий тиббий анжомлар, хусусан, бир марта қўлланиладиган стерил қўлқоплар, ҳимояловчи уст кийим, ниқоб ва бошқалар мавжуд.
Фото: Вазирлар Маҳкамаси матбуот хизмати
Коронавирус хавфи сабаб Ўзбекистондаги ўқитувчи ва талабаларнинг хорижга чиқиши чегараланди. Ўзбекистон Соғлиқни сақлаш вазирлиги тегишли қарорни қабул қилган.
Шунигдек, Ўзбекистондаги барча боғчаларда коронавирусга қарши назорат тардбирлари кучайтирилади. Бу ҳақда Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳамда Мактабгача таълим вазирлиги қўшма қарор қабул қилган.
Бу эса аҳоли орасида ваҳима ва турли баҳс-мунозараларга сабаб бўлди. Юқоридаги хабар ижтимоий тармоқ фойдаланувчилари ва аҳоли орасида тарқалиб бўлгач журналист ёлғон хабар тарқатганлиги учун халқимиздан узр суради.
Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) бош директори Тедрос Гебрейесус коронавирусга қарши курашиш учун ҳар ой 89 миллион тиббий ниқоб зарурлигини маълум қилди. ЖССТ дунё бўйлаб касалхоналарга ҳар ой 76 миллион дона тиббиёт қўлқопи ва 1,6 миллион дона ҳимоя кўзойнаги керак бўлишини ҳисоблаб чиққан.
Шунингдек, Тедрос Гебрейесус янги турдаги коронавируснинг ўлим даражаси мавсумий грипп ўлим даражаси билан таққосланиб, COVID-19 короновирусидан вафот этганлар 2,4 фоизга юқорилаганини маълум қилди.
Бутун дунёда коронавирус қайд этилган ҳолатларнинг 3,4 фоизи ўлим билан якунланган. Таққослаш учун, мавсумий грипп одатда касалланганларнинг 1 фоизидан камроғининг ўлимига сабаб бўлади.
Тедрос Гебрейесус, Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти бош директори
AliExpress интернет майдони харидорларни COVID-19 коронавируси инфекциясининг тарқалганлиги туфайли буюртмаларни қабул қилиб олишда бир оз кечикишлар бўлиши ҳақида огоҳлантирди.
Биз сизнинг буюртмангизни иложи борича тезроқ етказишга ҳаракат қиламиз, аммо коронавирус туфайли кечикишлар кузатилиши мумкин.
AliExpress’нинг ижтимоий тармоқлардаги саҳифалари
Россия ҳукумати мамлакатдан тиббиёт маҳсулотларини, хусусан, ниқоблар, кимёвий ҳимоя кийимлари ва респираторларнинг олиб чиқиб кетилишига вақтинча тақиқ қўйди. Тақиқ 2020 йилнинг 1 июнига қадар амалда бўлади.
АҚШ Федерал захира тизими коронавирус тарқалиши ва бозорлардаги пасайиш муносабати билан фавқулодда чораларни кўришга киришди. У фавқулодда йиғилишда ставкаларни пасайтирди. Бу 2008 йилги жаҳон молиявий инқирозидан бери биринчи марта ставкаларнинг режадан ташқари туширилиши бўлди. Пасайтирилган фоиз ставкалари молиявий тизимдаги стрессни енгиллаштиришга ва инвесторларнинг кайфиятини яхшилашга ёрдам беради.
Кодоньо шаҳрида тез ёрдам машинаси олдидаги ҳимоя кийимларидаги тиббиёт ходимлари.
Жаҳон банки дунёнинг 60 га яқин давлатида тарқалган янги турдаги COVID-19 коронавирусига қарши курашиш учун 12 миллиард доллар ажратади. Ушбу маблағлар соғлиқни сақлаш тизимини мустаҳкамлаш, тиббий хизматлардан фойдаланиш имкониятларини яхшилаш ва ривожланаётган мамлакатларда кузатувни кучайтиришга йўналтирилади.
Эрон коронавирусга қарши бир қатор чораларни кўрмоқда. Хусусан, жума намозлари бекор қилинди ва Хитой фуқаролари учун мамлакатга кириш тақиқланди. Бундан ташқари, Эрон Ислом инқилоби муҳофизлари корпуси коронавирус билан курашиш учун штаб ташкил этилганини маълум қилди.
Украинада биринчи марта коронавирус билан касалланиш ҳолати қайд этилди. Аэропортдаги текширувлар беморда касаллик белгиларини кўрсатмаганди. Касалланган эркак Украинага Италиядан Руминия орқали келган.
Хорижий мамлакатлар ва Россия олимларининг тадқиқотлари натижасида коронавирусни юқтиришга кимлар камроқ мойил эканлигини маълум қилинди. Тадқиқотларга кўра, Хитойнинг 2019-nCoV коронавируси билан энг кам болалар ва ўсмирлар касалланмоқда.
Facebook асосчиси Марк Цукерберг ижтимоий тармоқ фуқароларни коронавирус эпидемияси ҳақида хабардор қилиш юзасидан соғлиқни сақлаш соҳасидаги халқаро ва давлат ташкилотларига фаол ёрдам бераётгани ҳақида сўзлаб берди. Компания миллий соғлиқни сақлаш вазирликлари, Жаҳон соғлиқни сақаш ташкилоти (ЖССТ) ва UNICEF ташкилотларига чекланмаган миқдорда реклама учун жойларни таклиф этмоқда.
Коронавируснинг спортга таъсири:
- Франция соғлиқни сақлаш вазири Оливье Веран коронавирус сабаб Францияда футбол учрашувлари қолдирилиши мумкинлигини маълум қилган.
- Футбол бўйича Чемпионлар Лигаси ва Европа Лигасининг 1/8 финалидан ўрин олган бир қатор учрашувлар коронавирус сабаб томошабинларсиз ўтиши мумкин.
Читайте также:
