9 март кунги янгилик карона вирус хитой

Бугун 26 апрель, 2020 йил, якшанба

• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  

Мирзиёев Шавкат Миромонович

Путин Владимир Владимирович

Эрдўған Ражаб Тойип

Назарбоев, Нурсултон Абишевич

Бердимуҳамедов Гурбангули Маликгулиевич

Владимир Александрович Зеленский

• Касалланганлар сони 2 938 729
• Соғайганлар сони 841 515
• Вафот этганлар 203 798

• Касалланганлар сони 1 865
• Соғайганлар сони 763
• Вафот этганлар 8

Сизга қайси ичимлик кўпроқ ёқади?

Ўзбекистонда тотализаторга рухсат берилиши тўғрими?

Қайси алоқа операторининг интернет тезлиги паст?

Ўзбекистонда аёллар эркаклар билан баравар ишлашига қандай қарайсиз ?

Сиз қаерда яшайсиз?

Сиз қандай дам олишни ёқтирасиз?

• iPhone X 64gb 920 $
• iPhone X 256gb 1000 $
• Samsung S9 555 $
• Samsung S9+ 640 $
• Samsung S9+ 256gb 740 $
• Samsung Note 9 1010 $
• iPhone XS 64gb 1070 $
• iPhone XS 256gb 1200 $
• iPhone XS MAX 64gb 1200 $
• iPhone XS MAX 256gb 1300 $
• iPhone XS MAX 512gb 1460 $

• Chevrolet Spark 73 262 000 сум
• Chevrolet Nexia 87 320 000 сум
• Chevrolet Cobalt 95 768 000 сум
• Chevrolet Lacetti 114 449 000 сум
• Chevrolet Malibu 2 311 124 067 сум
• Chevrolet Tracker 189 838 121 сум
• Chevrolet Trailblazer 398 000 000 сум
• Chevrolet Equinox 349 000 000 сум
• Chevrolet Traverse 596 000 000 сум
• Chevrolet Tahoe 795 000 000 сум

Электр плиталар билан

1 кВт/соат-295 сўм

Мингдан ортиқ қурбон

Душанба куни Хубэй провинциясининг ўзида коронавирусдан 103 киши вафот этди. Эпидемия бошланганидан буён Хитой ҳудудида вирусдан ҳалок бўлганларнинг жами сони 1017 кишига етган. Аммо душанба куни коронавирус билан зарарланганлар сони аввалги куни зарарланганлар сонидан 20 фоизга камайди - 3062 нафардан 2478 нафарга.

Айни вақтда мамлакат ҳудудида 42 694 кишида касаллик ҳолати қайд этилган. 37 726 киши ҳозирда даволанишда бўлиб, улардан 7333 нафарининг аҳволи оғир. Жами 3996 киши касалликдан даволаниб, тиббиёт муассасасидан уйига жавоб бериб юборилган.

Хитойдаги ҳукумат нашрларига кўра, Хубэй провинцияси ва мамлакатнинг бошқа ҳудудларида юзлаб амалдорлар ҳамда партия функционерлари ўз постини йўқотган.

Қайд этилишича, бу барча ҳолатларда ҳам ишдан ҳайдалишни эмас, лавозими туширилишни англатади. Бундан ташқари, партия линиясида кўплаб амалдорлар жазоланган - улар қатъий ҳайфсан олишган, бу эса уларнинг келгуси фаолиятига таъсир қилмай қолмайди.

Сўнгги кунларда ижтимоий тармоқларда ҳукуматнинг эпидемияга реакцияси танқидларга сабаб бўлмоқда, лекин одатдагидан фарқли равишда цензорлар бундай танқидларни интернетдан ўчиришмаяпти.

Хитойдан сўнгги маълумотлар

Сўнгги маълумотларга кўра, Хитойда вирусдан зарарланиш билан боғлиқ 42 694 ҳолат қайд этилди. Бу мамлакатда 2002-2003 йилдаги SARS вирусидан бери энг йирик эпидемия бўлмоқда.

Хубэй провинцияси соғлиқни сақлаш комиссияси маълумотига кўра, провинцияда вирусдан зарарланган беморлар сони 31 728 нафар, уларнинг 974 нафари ҳалок бўлган, ўлим даражаси 3 фоизга тенг.

Ўлим ҳолатларининг 60 фоизидан ортиғи Хубэй маркази Ухан шаҳрида рўй берган. 11 миллионлик шаҳар бир неча ҳафтадан буён карантин ҳолатида.

Ҳонгконгда кўп қаватли уйда яшовчилардан бирида коронавирус аниқлангач, ушбу уйдаги 23 оила эвакуация қилинди ва карантинга жойлаштирилди. Вирус сув қувури орқали тарқалгани айтилмоқда. Ўтган ҳафтада Ҳонгконг ҳукумати Хитойнинг материкдаги қисми билан чегарани деярли тўлиқ ёпди ва Хитойдан келганлар икки ҳафтага карантин ҳудудига жойлаштирилди.

Ўзбекистондаги ҳолат

Санитария-эпидемиологик осойишталик агентлиги январь ойидан бошлаб 10 февраль кунигача коронавирус инфекциясига текширилган 812 та намуналарда коронавирус инфекцияси топилмаганини хабар қилди. Коронавирусга қарши марказий штаб 10 февраль ҳолатига кўра, Ўзбекистонда коронавирус касаллиги қайд этилмаганини маълум қилди.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги республикадаги мактабгача таълим муассасалари раҳбариятига болаларни коронавирусдан сақлаш бўйича эслатма билан чиққан.

Ўзбекистонга ташриф билан келган ЖССТ Европа бюроси минтақавий директори Ханс Клюге Ўзбекистонда коронавирусга қарши олиб борилаётган ишга юқори баҳо берган.

Дунёнинг бошқа қисмларида нима бўлмоқда?

Хитойдан ташқарида коронавирусдан зарарланиш ҳолатлари

Янги коронавирус белгилари

Пекиндаги шифохоналардан бирида ХХР раҳбари Си Цзиньпиннинг ҳароратини ўлчашмоқда

Инфекциянинг асосий симптомлари: юқори ҳарорат, кучли йўтал, нафас қисиши ва нафас олишдаги қийинчиликлар.

Инфекция юқтириш хавфини камайтириш учун қўлларни тез-тез ювиш, коронавирус юқтирган бўлиши мумкин одамлардан узоқроқ бўлиш, шунингдек, ювуқсиз қўл билан оғизга, бурунга ва кўзга тегмаслик.

Йўтал ва аксиришдан кейин рўмолча ишлатиш ва ишлатилган рўмолчани ташлаб юбориб, қўлни ювиш керак.

Италия бош вазири Жузеппе Конте карантин чораларини бутун мамлакат бўйлаб қўллаш, жумладан, оммавий тадбирларни бекор қилиш, бутун мамлакатдаги мактабларни ёпиш тўғрисида фармойиш берди. Бунгача карантин фақат шимолдаги вилоятларга жорий этилганди.

Эндиликда Италияда барча спорт мусобақалари, шу жумладан футбол бўйича А Серия баҳслари ҳам тўхтатиб қўйилди.

Бу вақтда Италиядаги 27та қамоқхонадаги маҳбуслар коронавирус тарқалишига қарши қўлланган янги чекловлар туфайли исён кўтаришди.

Тартибсизликлар мамлакат шимолидаги Модена шаҳрида бошланди. У ердаги Санта-Анна қамоқхонасида уч маҳбус ҳалок бўлган, яна уч киши шифохонага олиб борилганида вафот этган. Хабар қилинишича, уларнинг камида икки нафари қамоқхона лазеретидан ўғирланган метадон (героиннинг муқобили) дозировкаси туфайли жон берган.

Миландаги Сан-Витторе қамоқхонасида маҳбуслар корпуслардан бирига ўт қўйиб юборишган, кейин қамоқхона томига чиқиб олишган - улар инфекция туфайли ҳукумат маҳбусларнинг қамоқхонага келишини чеклаганига норозилик билдиришган.

Мамлакат жанубидаги Фоджа шаҳридаги қамоқхонадаги тартибсизликлар вақтида 20 киши қочиб кетган, аммо уларнинг аксари тез орада қўлга олинган. Шунингдек, Неапол ва Римдаги қамоқхоналарда ҳам исёнлар бўлиб ўтган.

• Италияда айни вақтда коронавирусдан зарарланганлар сони 9172 нафарни ташкил этмоқда, вирус қурбонлари сони 463 нафар. 724 киши соғайган.

Исроил эса мамлакатга келувчиларнинг барчасини 14 кунлик карантинга жойлаштирмоқда. Бу ҳақда эълон қилган бош вазир Биньямин Нетаньяхунинг айтишича, бундай қоидалар Исроилнинг барча фуқароларига, шунингдек, хорижда яшаётган 268 мингдан ортиқ исроилликларга ҳам тааллуқли бўлади.

Ҳукумат қарорига кўра, хориждан келаётган Исроил фуқаролари 10 мартдан карантинга жойлаштирилиши керак, қолган мамлакат фуқароларига эса ушбу янгилик 72 соатдан сўнг тааллуқли бўлади. Бу қарор Исроилда коронавирус билан касалланганлар сони 42 кишига етганидан сўнг қабул қилинган. Орадан бир неча соат ўтгач, мамлакатда касалликка чалинган яна 8 киши аниқланган.

АҚШда нималар бўлмоқда?

Айни вақтда кемада дунёнинг 54 мамлакатига мансуб бўлган 3,5 минг киши бор. Экипажнинг 19 аъзосида ва икки йўловчида касаллик аниқланган.

Юзлаб хорижликлар эса ўз ватанларига қайтиши мумкин.

Хабарларга кўра, АҚШ президенти Дональд Трамп билан кўришган икки республикачи конгрессмен айни вақтда ўзини иҳоталаган. Жоржия штатидан бўлган конгрессмен Дуг Коллинз жума куни Трамп билан қўл бериб сўрашганди, флоридалик конгрессмен Мэтт Гетц эса душанба куни у билан бир самолётда учган. Айни вақтда икки сиёсатчи ўзини изоляция қилгани ҳақида айтган - улар аввалроқ кўришган одамларда коронавирус аниқланган.

Бундан ташқари, Нью-Йорк ва Нью-Жерси порт бошқармалари ижрочи директори Рик Коттонга коронавирусдан зарарланиш ташхиси қўйилган. Бу ҳақда душанба куни Нью-Йорк губернатори Эндрю Куомо маълум қилди.

Портлар бошқармаси таркибига портлардан ташқари, ушбу штатдаги йирик аэропортлар, кўприклар, туннеллар ва автобус вокзаллари ҳам киради.

• Сўнгги маълумотларга кўра, АҚШда коронавирусдан зарарланиш билан боғлиқ 708 ҳолат тасдиқланган, 27 киши ҳалок бўлган, 15 киши тузалган.

Британиядаги вазият

Англиянинг бош санитари, профессор Крис Уитти яқин вақтлар ичида ҳукумат вируснинг тарқалишини олдини олиш бўйича умумий тавсияларга ўзгартириш киритиши мумкинлиги ҳақида гапирди. Унга кўра, ҳар қандай шамоллаш белгилари 7 кунлик изоляцияга сабаб бўлиши кўзда тутилади.

Душанба куни ҳукуматнинг СOBRA йиғилишида келгусида оммавий тадбирларни бутунлай бекор қилиш масаласи кўриб чиқилди, шунингдек, мактаблар ёпилиши ва барча ташкилотларда уйдан ишлашга ўтилиши мумкин.

Британиялик амалдорлар спорт ташкилотлари расмийлари билан ҳам учрашишган - йирик турнирлар трансляция қилиниши режими ўзгариши мумкин; британ супермаркетлари тармоқлари раҳбарлари билан ҳам учрашув ўтказилди - талаб кўп бўлган маҳсулотлар (сўнгги вақтларда дезинфекция геллари, ҳожатхона қоғозлари, макарон ва ёрма маҳсулотлари танқислиги кузатилмоқда)ни етказиб бериш масалалари муҳокама қилинган.

Британиядаги айрим супермаркетларда маълум маҳсулотларга чеклов ўрнатилган - керагидан ортиғини сотиб олиб бўлмайди.

Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш бўйича Европа маркази эксперти Сержио Брусан Би-би-си учун берган интервьюсида Британия ҳозирда икки ҳафта олдинги Италия ҳолатида эканини қайд этган ва ҳукуматда коронавирус кенг миқёсда тарқалиб кетишининг олдини олиш учун бир неча кун вақт қолганини таъкидлаган.

Маданият, ОАВ ва спорт ишлари вазири Оливер Доуден Би-би-си мухбири билан суҳбатда, у бош вазир билан биргаликда якшанба куни регби бўйича Олти миллат кубоги доирасидаги Англия ва Уэльс ўртасидаги ўйинни стадионда туриб кузатгани ҳақида гапирган ва айни вақтдаги тиббий тавсияларга кўра спорт мусобақаларини бекор қилишга сабаб йўқлигини маълум қилган.

Лекин айни вақтда спорт федерациялари келгусида мусобақаларни томошабинларсиз ўтказиш масаласини кўриб чиқишмоқда.

• 10 март ҳолатига кўра, Бирлашган Қиролликда коронавирусга чалинган 321 бемор қайд этилган, 5 киши вафот этган, 18 киши тузалган.

Хитой раҳбари Уҳанда

Сўнгги маълумотларига кўра, Хитойда вирус тарқалиши сезиларли даражада пасайган - 9 март куни 22 ҳолат қайд этилди - жами 80 757. Бир кунда 17та ўлим ҳолати рўй берди - жами 3136 киши.

Хитой ҳукумати қаторасига иккинчи кундирки Хубэй провинциясидан ташқарида вирусга чалиниш ҳолатлари ҳам, ўлим ҳолатлари ҳам қайд этилмаганини маълум қилди.

Бу Хитой ҳукуматининг вируснинг олдини олишга қаратилган чоралари самарасидир, аммо ҳозирча ҳукумат қатор карантин чораларини бекор қилгани йўқ.

Хитой Халқ Республикаси раиси Си Цзиньпин 10 март куни маҳаллий ҳокимият органлари томонидан COVID-19 эпидемияси билан курашиш бўйича олиб борилаётган ишларни текшириш учун коронавирус ўчоғи ҳисобланган Уҳан шаҳрига келди. Бу унинг вирус эпидемияси бошланганидан буён илк марта Пекиндан ташқарига чиқиши бўлди. Сафар давомида у вирусга қарши курашаётган тиббий хизматчилар, ҳарбий хизматчилар, расмийлар, кўнгиллилар, шунингдек, ҳудуд аҳолиси ва беморлар билан учрашмоқда.

Бу вақтда ҳукумат тез орада ҳудудлараро ҳаракатланишга рухсат бериши ҳақидаги хабарлар тарқалган. Лекин фуқароларнинг ҳаракати кузатув остида бўлиши мумкин.

Жаҳон бўйича сўнгги маълумотлар
10 март тонгидаги маълумотларга кўра, бутун дунёда 114 мамлакатда вирус аниқланган - 114 515 кишида вирус юқиши ҳолати тасдиқланган, ўлим ҳолатлари 4027та. 64 280 киши тузалиб кетган.

Россияда 9 март куни яна уч ҳолат қайд этилди - Москва, Калининград ва Белгород областларида. Айни вақтда мамлакатда вирусдан зарарланганлар сони 20 нафарни ташкил этмоқда.

Москва соғлиқни сақлаш департаменти сайтида маълум қилинишича, коронавирус тарқалган мамлакатлардан келганлар изоляция тартибини бузадиган бўлса 5 йилгача озодликдан маҳрум этилиши мумкин.

Жанубий Кореяда ҳам сўнгги икки ҳафта ичида илк марта вирусдан зарарланиш ва ўлим ҳолатлари пасая бошлади (сўнгги бир кунда 35 кишида вирус аниқланди ва беморлар сони 7513 кишига етди, бир ўлим ҳолати қайд этилди - жами 54 ўлим).

Эронда вирус қурбонлари сони бўйича ХХР ва Италиядан кейинги учинчи ўринда жойлашган - 9 март маълумотларига кўра 237 ўлим ва 7161 бемор. 10 март маълумотларига кўра бу рақамлар ўсиши кутилмоқда. Шу билан биргаликда, ҳақиқий маълумотлар расмий статистикадагидан юқорироқ бўлиши мумкин.

Францияда коронавирус маҳаллий парламент депутатлари орасида тарқала бошлади, айни вақтда Миллий Ассамблеянинг 4 нафар аъзоси касалликка чалинган.

Душанба кунги маълумотларга кўра, Францияда жами 1421 киши вирус юқтирган, 30 киши вирус қурбони бўлган. Франция Европада вирусдан зарарланиш бўйича Италиядан кейинги иккинчи ўринда. Кейинги ўринларда Испания (1231 ҳолат ва 30 ўлим) ҳамда Германия (1224 ҳолат ва 2 ўлим) жойлашган.

Француз ҳукумати мингдан ортиқ одам қатнашиши кўзда тутилган оммавий тадбирларни бекор қилган.

Италиянинг кекса ёшли аҳолиси хавф остида
Душанба куни Британия Соғлиқни сақлаш вазирлиги Италия шимолидан қайтаётганларнинг барчасини 14 кунлик карантин ҳолатига жўнатди - уларда шамоллаш ёки касалликнинг бошқа белгилари бўлишидан қатъи назар.

Британия ТИВ Италияга бормасликни тавсия қилмоқда.

Шу билан биргаликда, Италиядаги британияликлар мамлакатдан чиқишига чеклов йўқ, аммо айрим авиакомпаниялар бу мамлакатга рейсларни бекор қилмоқда.

Италия коронавирусдан жабрланиш бўйича айни вақтда Хитойдан кейинги иккинчи ўринда турибди: 9172 кишида вирус аниқланган, қурбонлар сони 463 нафарга етган.

Касалланганлар сони бўйича Италия Жанубий Кореяни ортда қолдирди - Кореядаги расмий маълумотларга кўра 7513 кишида вирус борлиги тасдиқланган, 54 киши вафот этган.

Италия аҳолисининг 23 фоизини 65 ёшдан ошганлар ташкил этади; уларнинг кўпчилиги сурункали касалликка чалинган ва бу уларни коронавирус қаршисида ожиз қолдирмоқда.

Сўнгги маълумотларга кўра Италия Қуролли кучлари бош штаби бошлиғи Сальваторе Фаринада коронавирус аниқланган. У ҳозирда изоляцияда сақланмоқда ва ўзини яхши ҳис қилмоқда.

Италия соғлиқни сақлаш вазирлиги коронавирусдан ўлим даражаси кўрсаткичларини маълум қилди, унга кўра асосан 81 ёшдан катталар вирус қурбонига айланмоқда.

• 14,3 фоиз - 90 ёшдан ошиқ
• 8,2 фоиз - 80-89 ёшлар
• 4 фоиз - 70-79 ёшлар
• 1,4 фоиз - 60-69 ёшлар
• 0,1 фоиз - 50-59 ёшлар
• 0 фоиз - 50-59 ёшлар

Британия ҳукумати интернетдаги дезинформацияга қарши кураш учун махсус бўлим ташкил этган - айни вақтда коронавирус ҳақида турли асоссиз хабарлар кўпайган.

Ҳукумат сайти Британияда аввалги эпидемиялардаги ўлим кўрсаткичлари бўйича маълумотларни келтирган:

• Ҳонгконг гриппи 1968-69 йилларда 0,2-0,4 фоизлик ўлим кўрсаткичи қайд этган: 80 минг ўлим.
• Чўчқа гриппи 2009-10 йилларда 0,025 фоизлик ўлим кўрсаткичи қайд этган: 457 ўлим
• Яқин Шарқ респиратор синдроми (MERS) 2012 йилда 0 фоиз: 0 ўлим
• Атипик пневмония (SARS) 2003-03 йилларда 0 фоиз: 0 ўлим
• Британияда 1989-90 йилларда мавсумий грипп эпидемияси: Англия ва Уэльсда жами 26000 ўлим ҳолати.

инфекцияси (COVID-19)
тўғрисида нимани билиш керак?

COVID-19 бўйича Сизни қизиқтираётган
саволларга жавоблар олиш

Сиз ўзингизни уйда қулай ҳис этишингиз учун,
биз 300 дан ортиқ хизматларни
бир жойга тўпладик.

26.04.2020 й. ҳолатига

Юқори тажриба ва маҳоратларини ишга солишаётган шифокорларимиз фидойилиги беморларимизнинг кетма-кет соғайиб чиқишларини таъминламоқда.

Бугун Бухоро вилоятидан бир йўла 50 нафар бемор тўлиқ соғайди. Беморларнинг 23 нафари вилоят юқумли касалликлар шифохонасидан, 27 нафари эса вилоят кўп тармоқли тиббиёт марказидан чиқишди. Улар вилоят соғлиқни сақлаш бошқармаси масъуллари иштирокида реабилитацияга кузатилди.

Ишда, уйда ва дўстларингиз орасида коронавирус инфекциясини қандай олдини олиш тўғрисида маълумот тарқатинг.

Маълумки, коронавирус инфекцияси ҳаво-томчи ва мулоқот (контакт) йўллари орқали юқади

Вируснинг узоқ масофадан юқиш эҳтимоли жуда паст. Вирус одам йўталганда ёки аксирганда юзага келадиган томчиларда бўлади. Масофа - хавфсизлик гарови бўлиб, эпидемик занжирни узиш омилидир. Шунинг учун, агар Сиз йўталган ёки аксирган бемордан 2 м дан ошиқ масофада бўлсангиз, инфекция Сизга юқмайди.

Аксарият ҳолларда, вирус касалланган одамнинг нафас йўлларидан чиққан ажратмалар теккан предметлар (рўмолча, қўлқоп, телефон, эшик ва зинапоя тутқичлари, ҳайвонлар, гўшт, балиқ)ни ушлашдан сўнг кўз, бурун шиллиқ пардалари ва қўлларга юқади.

Уй ҳайвонлари, масалан, ит ёки мушук коронавирус инфекциясини ташувчиси бўлиши мумкинлиги ҳақида расмий далиллар йўқ. Бироқ, уй ҳайвонлари билан контактдан кейин қўлингизни совун билан ювишингизни маслаҳат берамиз. Бу Сизни уй ҳайвонларидан юқиши мумкин бўлган қатор касалликлардан ҳимоя қилади.

Меваларда вирус узоқ вақт сақланиб туролмайди, мевалар орқали касалликнинг юқиши ҳақида далиллар йўқ. Сизга эслатиб ўтамизки, меваларни яхшилаб ювиб, истеъмол қилиш ҳар доимги одат бўлиши керак.

Вирус 3 соатдан бир неча кунгача ташқи муҳитда, муайян муддатлар ва бир қатор шароитларга боғлиқ ҳолда тирик туриши мумкин. Масалан, ташқи муҳитнинг тури, ҳарорати ва намлиги. Шунинг учун буюмлар сиртларини, эшик тутқичларини, техник асбобларни, юз соҳаси билан контактда бўлганлиги учун мобил телефонларни ва шунга ўхшаш нарсаларни дезинфекция қилиш муҳимдир.

Юқиш эҳтимоли жуда паст. Жўнатма орқали коронавирус инфекцияси юқмайди. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти томонидан бошқа давлатлардан товарларни олиб ўтиш ва ташишда ҳеч қандай чекловлар тавсия этилмаган. ХХРга ва ХХРдан почта жўнатмалар одатдагидек амалга оширилмоқда.

Дастлабки босқичда коронавирус инфекцияси бошқа ўткир респиратор инфекциялар каби белгиларга эга. Коронавирус инфекциясини фақат махсус тест-тизимлар ёрдамида аниқлаш мумкин.

Тана ҳароратининг кўтарилиши, қуруқ йўтал, нафас сиқилиши, ҳансираш ва касаллик қайд этилган давлатдан келганлиги ёки ўша давлатдан келган одам билан контактда бўлганлиги.

Одамларнинг 80 фоизида касаллик енгил кечади. Коронавируснинг янги штаммлари оғир шаклдаги пневмонияга олиб келиши мумкин. Шунинг учун унинг хавфлилик даражаси юқори.

Агар сиз коронавирус касаллиги аниқланган мамлакатдан қайтган бўлсангиз ёки касалланган одам билан мулоқот қилган бўлсангиз, шифокорингизга бу ҳақида хабар беринг.

Ташхис фақат ЖССТ тавсияларида қайд этилган касалликнинг эпидемиологик ва клиник таърифига жавоб берадиган ҳолатлардагина амалга оширилади. Тест Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги тизимидаги вирусология лабораторияларида ўтказилади. Мустақил фойдаланиш учун тест-тизимини сотиб олиш мумкин эмас.

Ўзбекистон коронавирус инфекциясини аниқлаш тест-тизимини Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти, Россия Федерацияси ва Германиядан олган. Тест-тизимидаги реагентлар тўплами коронавирус инфекциясини замонавий лаборатория усулида ташхислаш имконини беради. Тўпламлар коронавирусни аниқлаш учун ишлаб чиқарилган. Келгусида ЖССТ томонидан қўшимча реактивлар олиш режалаштирилмоқда.

Коронавирус инфекциясини аниқлаш учун 5-6 соат керак бўлади.

Республика Санитария-эпидемиологик осойишталик агентлиги ва Вирусология ИТИ, Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар Санитария-эпидемиологик осойишталик марказларининг вирусология лабораториялари коронавирус инфекциясини аниқлаш учун тест-тизими билан таъминланган.

Коронавирус пандемияси 199 та давлатни қамраб олди, бироқ Тожикистон ҳануз дунё эпидемиясидан четда қолмоқда.

ТОШКЕНТ, 30 мар — Sputnik, Марина Чернишова-Мельник. Тожикистон бугунги кунда коронавирус бирорта ҳолати қайд этилмаган давлатлардан бири бўлиб қолмоқда.

2019 йил охирида Хитойда аниқланган коронавирус дунёнинг 199 давлатини қамраб олди. Сал кам 725 минг турли ёшдаги кишилар вирусга чалинди, 34 мингдан ортиқ киши вафот этди.

Тожикистон ҳозирча эпидемиядан четда қолмоқда, мамлакат аҳолиси бошқа давлатлар сингари коронавирус билан боғлиқ вазият ҳақидаги янгиликларни кузатиб бормоқда.

Мутахассис ва оддий фуқаролар ўзига савол бермоқда: Тожикистон ўзини қандай қилиб коронавирусдан ҳимоя қилишга эришди, қандай омиллар ёрдам берди.

Sputnik Тожикистон энг кенг тарқалган версияларни тўплади.

Тожикистон - анча ёпиқ давлат. Буни йирик транзит пункти ёки чет эллик сайёҳлар орасида энг севимли дам олиш масканларидан бири деб бўлмайди.

Авиачипталар нархи “тишлайди”, туризм рекламасига ҳеч ким пул тикмайди. Кириш туризмнинг оқими кам. Шунга кўра, республикада авиапарвозлар минимал даражада, транзит парвозлар умуман йўқ. Шунинг учун Европа ва Шимолий Америка давлатлари сингари Тожикистон ҳудудига инфекцияни олиб кириш қийинроқ. Вирус тарқалишининг асосий хавфи бу туристлар.

Агар Италия ва Тожикистон йиллик саёҳлар сони солиштирилганда, анча фарқ қилади, ва бу ўзининг ижобий ҳолати кўрсатмоқда. Эҳтимол, бундай изоляция Тожикистонни коронавирусдан ҳимоя қилган. Дарҳақиқат, ҳатто минтақадаги қўшнилар - Қозоғистон, Қирғизистон ва Ўзбекистон ривожланган иқтисодиёти, халқаро муносабатлари ва кенг авиамаршрутлар тармоғи туфайли чет элликларни кўп марта кўпроқ қабул қилишган.

Бундан ташқари, Тожикистон қитъанинг чуқур қисмида, транспорт оқимларидан узоқда жойлашган. Шарқ томонда Хитой билан чегарани тезлик билан ёпилди. Қозоғистон орқали транзит тўхтатилиши ҳам республикада хавфсизликни таъминлади.

Кейинги мантиқий тахмин – қанчалик мамлакат фуқаролари кўп саёҳатига чиқса ёки чет элликларни меҳмон сифатида қабул қилса коронавирус тарқалиш эҳтимоли шунчалик юқори бўлади.

“Корона” ни яхши даромадли кишилар олиб келмоқда. Даромад ва чипталар нархи сезиларли фарқ қилиши туфайли Тожикистон фуқаролари камдан-кам ҳолларда чегарани кесиб ўтадилар. Аҳолининг катта қисми чет элда ишлайди, йилига бир-икки марта ёки ундан кам ватанига қайтади.

Ҳамма ҳам бошқа давлатда таътилни ўтказа олмайди, аксарият ҳолларда автотранспортда бориш мумкин бўлган қўшни - Ўзбекистон танланади.

Бу сафар ҳаммани ранжитадиган чипталарнинг юқори нархи тожикистонликларга қўл келди, шекилли.

Эҳтимол, саволга жавоб биринчи қарашда осон туюлади. Сир эмаски, Тожикистонда тиббиётнинг ҳозирги даражаси, касалхоналарнинг жиҳозланиши ва мутахассислар малакаси бўйича умумжаҳон даражадан орқада. Мамлакатда коронавирусни юқтириш ягона ҳолатлари бўлиши мумкинлигини инкор этиб бўлмайди, бироқ ҳаммаси қурбонсиз ўтди.

Ташхис қўйиш асбоб-ускунлари ва тест-тизимлари етишмаслиги ўз вақтида касаллик ҳолатларини аниқлашга имкон бермяпти. Ахир, касаллик узоқ вақт давомида аломатларсиз ўтиши аллақачон маълум.

“Тожикистонда нафас олиш ва пневмония касалликлари ташхисига (асбоб-ускуналар ва бошқалар) эгами? Агар бўлса, ушбу ташхис барча тиббий муассасаларида қай даражада кенг қўлланмоқда? Бу асосий савол. Агар фойдаланилмаса, унда расмий ҳолатлар ҳақида маълумот бўлмайди”, - дея тушунтиради вирусолог, тиббиёт профессори Анатолик Альтштейн.

“Вирусли инфекцияларнинг олдини олиш ва даволаш” илмий-ахборот марказининг бош директори Георгий Викулов бугунги кунга қадар коронавирус инфекциясига 199 давлат ва мустақил ҳудудлар қамраб олинганини эслатди.

“Бирор жойда одамлар инфекцияни юқтириши, у ҳаво орқали ўтади, қўшни ҳудудларга умуман тарқалмаслиги - бундай бўлмайди. Ҳиндистон ва Африкада юқтириш ҳолатлари ҳақидаги кеч хабарлар бўлган. У ерда, дастлаб улар касаллик фактини тан олишга шошилмадилар, аммо кейин улар бунга мажбур бўлишди. Шу сабабли, мен COVID-19’дан озод бўлган давлатлар дунёда қолганига шубҳа қиламан”, - дейди мутахассис.

“И. И. Мечников номли вакциналар илмий-тадқиқот институти” директори Виталий Зверев ҳамкасбларини 2020 йил бошидан бери Тожикистон аҳоли орасида пневмония ҳолатлари статистикасини кузатиб боришга чақирди.

"Бу келиб чиқиши грипп ёки бактериал бўлиши мумкин. Агар сўнгги пайтларда юқумли пневмония ҳоллари кўпайиб кетган бўлса, бу сигналдир", - дейди вирусолог.

Ушбу версия ҳам аҳоли орасида кўплаб жавоблар мавжуд. Ижтимоий тармоқларнинг энг оптимистик фойдаланувчиларнинг фикрига кўра, тожикистонликлар гриппнинг оғир формасида олдиндан касал бўлишган, ва у худди шу коронавирус бўлган бўлиши мумкин.

Мамлакатда декабр-январ ойларидан нотипик аломатлар (кўп кунли иситма, йўтал ва қайт қилиш) билан грипп авж олиши қайд этилган. Шунинг учун энди дунёни коронавирус “босган” пайтда Тожикистон хавфсиз жойда – ҳаммада касалликка қарши иммунитет ҳосил бўлди.

Хитойда энди коронавирус ҳақида гапиришни бошлашганда 2020 январ ойи якунида Тожикистон республика келаётган барча кишиларни текширишни бошлади, кейин эса хорижликлар умуман киришни чеклади.

Хориждан келган бир неча минг киши йирик шаҳарларда узоқликда бўлган 14 кунлик мажбурий карантиндан муваффақиятли ўтдилар. Олдиндан кўрилган чоралар муҳим рол ўйнади, ташқаридан юқтириш хавфи сезиларли даражада камайди.

БССТ маълумотларига кўра, коронавирус юқтириш хавфи остида, биринчи навбатда, 65 ва ундан катта ёшдаги кекса одамлар, сурункали касалликларга чалинганлар, ҳомиладор аёллар ва иммунитет танқислиги бўлган фуқаролар.

Республикада туғилишнинг ўсиши туфайли мамлакат аҳолисининг катта қисмини ёшлар ва болалар ташкил қилади.

“Ёшлар ҳам вирусдан азият чегадилар. Аммо бу, танани умуман заифлаштирадиган бошқа жиддий, сурункали касалликлар фонида, ўз вақтида инфекциядан ўзини ҳимоя қила олмади.

Иммунитети йиллар давомида заифлашадиган кекса одамлар учун янада қийинроқ. Тана энди олдингидек ишлай олмайди ва шунга мос равишда инфекцияни юқтириш хавфи катта. Менга 60 ёшдан ошган, юрак-қон томир, ўпка, нафас олиш тизими, метаболизм билан боғлиқ муаммолари бўлмаган одамни кўрсатинг”, - дейди Зверев.

Статистик маълумот: Тожикистонда потенциал алмаштириш коэффициенти (болалар сонининг меҳнатга лаёқатли ёшдаги аҳолига нисбати) 54,1% ни, пенсия таъминоти даражаси эса атиги 5,4% ни ташкил этади.

Тожикистонинг аксарият аҳолиси - мусулмонлар. Ҳар бир мусулмон ҳар куни беш махал намоз ўқиши керак. Бу қоида мансаб ёки молиявий аҳволидан қатъий назар барча диндорларга тааллуқли. Намоздан аввал таҳорат қилиш керак.

Ўйлаб кўринг: тожик халқининг аксарияти кунига бир неча марта таҳорат қилади. Жазирамада қўл ва оёқ очиқ бўлса ҳам - мунтазам ювилса, ҳеч қандай вирус илдиз отмайди.

Тожикистонда исириқдан кенг фойдаланилади. Хоналарда қуриган ўтни ёқишади ва бактерияларни “ўлдиришади”. Эпидемиолог-шифокор Михаил Фаворовнинг фикрига кўра, айнан исириқ мамлакат аҳолисини инфекциядан қутқармоқда.

“Мўғул учбурчаги”га кирувчи мамлакатларда бирорта ҳам коронавирус ҳолати аниқланмаган. Биз бунинг сабаблари ҳақида узоқ ўйладик: бунга балким қуруқ ҳаво ва иқлим сабабчидир, ёки исириқ. Ахир Марказий осиёда ушбу ўтдан узоқ йиллар давомида ҳавони зарасизлантириш воситаси сифатида фойдаланишган,” — деди Фаворов.

Айтганча, коронавирус ҳақида янгиликлар фонидан Тожикистонда исириқ ва саримсоқ савдоси кўпайди.